Biography

Những kiến thức cần biết khi học quay phim

Khi học quay phim, bạn cần phải nắm vững những kiến thức cơ bản để có thể theo kịp tiến độ cũng như dễ dàng trong việc học. Cùng VnSkills Academy tìm hiểu những kiến thức cần biết nhé. 

Thuật ngữ trong quay chụp

XLS – Extreme long shot (Cảnh cực kỳ xa) :Dùng cho địa hình. Chủ thể được quay không xác định được.

VLS – Very long shot (Cảnh quay rất xa): Hậu cảnh là chính. Chủ thể được quay chiếm độ 1/3 chiều cao của khung hình.

LS – Long shot (Cảnh quay xa): Chủ thể được quay chiếm toàn bộ khung hình, nhưng trọng tâm vẫn là hậu cảnh.

MLS – Medium long shot #1 (Trung cảnh xa #1): Cảnh quay xa tầm trung, dưới đầu gối. Cỡ hình này thường phù hợp khi quay chủ thể đang cử động, nhằm mô tả hoạt động của họ.

MLS – Medium long shot #2 (Trung cảnh xa #2): Cảnh quay xa tầm trung trên đầu gối. Cỡ hình này rất phù hợp khi diễn tả hoạt động khi chủ thể đứng tại chỗ.

MS – Mid shot (Trung cảnh): Cỡ hình của cảnh quay này cắt ngang đoạn dưới bả vai. Phù hợp cho các đoạn phỏng vấn.

CU – Close up (Cận cảnh): Cắt ngang dưới cằm. Dùng để chiếu nhân vật đó là ai và họ đang nghĩ gì.

BCU – Big close-up (Cận cảnh to): Cắt ngang phần lông mày và cằm. Kịch tính nhưng có thể không tự nhiên.

Góc quay

Hãy dùng các góc ảnh để tạo chiều sâu. Do đó, đừng quay thẳng trực tiếp mà hãy quay từ góc chéo.

Ngoài ra còn một số nguyên tắc sau:

Tránh quay những vết nhăn từ trán của người được quay.

Tránh quay các đồ vật như thể chúng được mọc ra từ đầu của người ta.

Hãy dùng khung hình để tạo kỳ vọng cho người xem, dùng nó để hỗ trợ vào việc kể chuyện của mình.Hãy bố cục hình theo quy tắc 1/3.

Hãy xem xét chiều cao, vị trí, góc độ khi bạn sửa soạn máy quay. Khi bạn thay đổi khung hình cảnh quay và muốn hình không bị “nhảy” (tức hình bị thay đổi, giật đột ngột khiến người xem cảm giác như thiếu tính liên tục kết nối trong đoạn hình đó, bởi một đoạn hình ở giữa hai khung hình đó đã bị cắt bỏ vụng về) thì hãy thay đổi góc quay.

Quay video, quay phim là quá trình kể lại một câu chuyện, truyền tải một nội dung bằng hình ảnh và âm thanh. Nếu ở chuỗi video từ tập 1 đến tập 7 chúng ta đã cũng nhau tìm hiểu các yếu tố và công cụ để có được hình ảnh đúng sáng, đủ sáng thì ở những video tiếp theo này, mình sẽ chia sẻ với các bạn cụ thể hơn về ngôn ngữ hình ảnh trong quay phim. Nói đến ngôn ngữ hình ảnh thì không thể không nhắc tới bố cục và khuôn hình.

Để trả lời câu hỏi này, chúng ta hãy bắt đầu từ những kiến thức cơ bản nhất trong quay phim mà trước tiên sẽ là nguyên tắc 1/3. Hầu hết các máy ảnh DSLR, máy quay hay các app trên smartphone đều có thể bật một bộ lưới gồm các đường gióng như thế này. Nó chia khung hình làm 3 phần theo mỗi chiều ngang và dọc. Từ đó chúng ta quan sát và áp dụng nguyên tắc 1/3 để thiết lập khung hình khi quay video.

Ở cảnh quay này, nhân vật ở ví trí chính giữa khung hình nhưng lại đang hướng ánh mắt nhìn về phía trái. Hãy đổi góc máy đưa chủ thể về đường gióng dọc. Như vậy, nhân vật sẽ nằm ở 1/3 khuôn hình và hướng ánh mắt ra không gian 2/3 còn lại. Khung hình trông sẽ tự nhiên và thoáng đãng hơn. Đây cũng chính là quy tắc 1/3 áp dụng cho cảnh quay đối với người. Và bạn sẽ thấy quy tắc 1/3 áp dụng hầu hết trong các video quay phỏng vấn trên TV mỗi ngày.

Đối với quay phong cảnh, quy tắc 1/3 sẽ áp dụng tùy thuộc vào nội dung bạn muốn thể hiện. Nếu là một cảnh bình minh, hoàng hôn hay những cảnh vật cần tập trung vào mây trời, hãy để khoảng trời chiếm 2/3 khung hình và 1/3 còn lại là cảnh vật phía dưới. Ngược lại, nếu bạn muốn tập trung vào cảnh vật bên dưới thì hãy thu hẹp khoảng trời về 1/3 khung hình.

Nếu là một cảnh quay cận cảnh một bông hoa, hãy áp dụng tương tự như đối với người. Trong một khung hình như vậy sẽ luôn có 4 điểm vàng mà mắt thường của người xem dễ bị chú ý và tập trung vào nhất. Hãy đưa phần nổi bật ở bông hoa mà bạn muốn người thấy được vào 1 trong 4 điểm này cũng tương tự như ở đôi mắt con người.

Đồng thời, bạn cũng cần thể hiện rõ ràng tính chính phụ để người xem thấy được đâu là chủ thể cần tập trung vào. Nếu cảnh quay có nhân vật chính và 1 đồ vật khác đều nằm trong 4 điểm vàng như thế này thì bạn cần di chuyển, loại bỏ các đồ vật ra để người xem dễ dàng tập trung vào đối tượng chính.

Tương tự với những cảnh quay hai người nói chuyện như thế này, bạn có thể set khung hình có 1 người làm tiền cảnh ở phía trước để vừa cho người xem tập trung vào nhân vật chính, vừa cho người xem cảm nhận được về cuộc đối thoại giữa 2 người. Tuy nhiên, cần lưu ý không để tiền cảnh lọt vào khung hình quá nhiều, lớn hơn cả chủ thể, cảnh quay trông sẽ chật trội, ngột ngạt và không vừa mắt.

Tuy nhiên, không phải bất cứ lúc nào chúng ta cũng tuân thủ cứng nhắc theo nguyên tắc 1/3. Trong một số trường hợp, nhân vật có thể được đặt ở trung tâm để tạo sự tập trung, đẩy kịch tính lên cao. Nhưng chúng ta vẫn có thể để chủ nằm ở đường gióng ngang cắt 2/3 khung hình.

Xem thêm: Các góc máy quay khi học quay phim

Ống kính

Hầu hết các máy quay phim đều có các ống kính với chức năng zoom cơ bản, cho phép bạn quay được góc ảnh rộng, hoặc cảnh quay cận hình (zoomed-in telephoto), hoặc bất kỳ các thể loại nào khác dao động giữa xa và gần.

Hãy dùng ống kính với góc ảnh rộng để:

+ Làm các vật được thu hình trông nhỏ hơn và xa hơn

+ Thu nhiều chi tiết và hậu cảnh

+ Tạo ra một hành động kịch tính

+ Làm phòng nhỏ trong có vẻ rộng hơn

Hãy dùng ống kính với góc ảnh hẹp để:

+ Làm các vật được thu hình trông lớn hơn

+ Giảm hậu cảnh trong cảnh quay

+ Thay đổi điểm nhấn từ vật này qua vật khác

+ Giữ cho một vật nào đó đang cử động trong khung hình có vẻ lâu hơn

+ Giảm khoảng cách giữa các vật được quay

+ Quay một buổi phỏng vấn không tập trung vào hậu cảnh

Khác với những ống kính có tiêu cự tiêu chuẩn hay những ống kính tele, các ống kính góc rộng đôi khi mang đến những phiền phức mà bạn không hề mong muốn. 

Sử dụng kính lọc (filter)

Chụp bằng ống góc rộng cũng tạo ra một số vấn đề nếu dùng kèm kính lọc. Đầu tiên là đối với kính lọc phân cực. Hiệu ứng của kính lọc phân cực đối với nền trời xanh quá mạnh khiến cho tấm hình có màu sắc không chân thực, vì vậy hãy tháo bỏ kính lọc phân cực khi chụp trời xanh bằng ống kính góc rộng.

Các loại kính lọc lắp đằng trước ống kính là vấn đề thứ hai, đặc biệt khi bạn muốn sử dụng nhiều loại cùng một lúc. Tuy nhiên, hệ thống kính lọc như bộ Cokin P-series (với mấu giữ dành cho ống kính góc rộng) có thể giúp giải quyết vấn đề.

Vượt đường ranh

Như thế nào là đường ranh… và tại sao không nên vượt qua nó?

Một đường ranh được tạo thành từ hai điểm. Nó có thể là:

Hướng chuyển động của một vật gì đó (chẳng hạn như xe lửa trên đường ray) đường nối giữa hai ánh mắt nhìn nhau (như trong cảnh phỏng vấn)

Đường từ một người đang di chuyển về hướng một vật nào đó (một chiếc xe hơi chẳng hạn)

Hãy tưởng tượng mặt bằng nơi bạn chuẩn bị quay phim được cắt thành hai phần bằng một đường thẳng, tạo thành hai góc 180 độ. Bạn sẽ chỉ ghi hình trong phạm vi một góc 180 độ mà thôi, và bạn phải quyết định mình sẽ quay phim từ phía nào của 180 độ đó. Một khi đã quyết định rồi và đã quay xong cảnh quay rộng từ một phía thì bạn phải quay các cảnh quay xa, trung và cận cảnh từ cùng phía đó mà thôi. Nếu không, bạn sẽ làm khán giả lúng túng vì thường những cảnh quay vượt đường ranh trông không hợp lý lắm.

Chúc bạn học quay phim chuyên nghiệp thật tốt với những kiến thức này nhé.