EEN KIJKJE ACHTER DE SCHERMEN bij het fotograferen van beren, samen met Brooke Bartleson

”Zij die ooit diep het land van de grizzly ingetrokken zijn weten dat zelfs de aanwezigheid van één grizzly de bergen hoger en de dalen dieper doet lijken. De wind lijkt koeler, de sterren helderder, het woud donkerder en de hartslag van de passant sneller.”

John Murray, De almachtige beer: Moderne geschriften over de Grizzly

Mijn leven draait om beren, grizzlies in het vasteland van de VS tijdens de koude lente, bruine beren aan de kust van Alaska tijdens de zomer, ijsberen op de noordelijke toendra tijdens de vroege herfst en tijdens de late herfst werp ik nog een paar blikken op de zwarte beren voordat zij allemaal de winterslaap in worden gedreven.

Tijdens mijn jeugd was ik altijd te vinden met een soort beer in mijn hand. Teddyberen, plastic beerfiguren, beren van lego en boeken over beren vulden mijn handen en mijn zakken en gingen overal mee naartoe. Terwijl ik ouder werd begon ik mijn passie voor het buitenleven te ontdekken, verhalen over beren en de kans dat ik er een in het wild tegen zou kunnen komen motiveerden mij om steeds verder en langer te gaan wandelen, elke keer weer wat dieper de natuur in, op zoek naar het wildste dier dat ik me kon bedenken. Dankzij natuurfotografie ontdekte ik mijn droomcarrière, het werken als berengids. Na jarenlang foto’s van beren te maken realiseerde ik me dat ik mijn inkomen kon uitbreiden door anderen ook de kans te geven om beren in het echt te ervaren. Het werken als beerspotgids houdt in dat ik klanten meeneem om beren in het echt te zien, hierbij houd ik zowel de mensen als de beren veilig en laat ik aan de mensen zien hoe makkelijk het kan zijn om vredig samen te leven met deze indrukwekkende en charismatische dieren.

Alle beren waar ik mee werk en die ik fotografeer zijn echt wild. Dat betekent dat er geen hekken of barrières tussen mij en de beren staan. Dit is niet iets dat ik snel zou aanraden, tenzij je uitgebreide ervaring hebt op het gebied van werken met beren en het bestuderen van hun gedrag en lichaamstaal. Als je qua ervaring met beren niet veel op je CV hebt staan maar wel op een veilige manier beren wilt fotograferen kun je het best een beergids zoals ik inhuren.

De locaties waar ik gids ben en beren fotografeer zijn afgelegen. Extreem afgelegen. Dit zijn geen gebieden waar je even naartoe rijdt of wandelt, je kunt er alleen komen met een klein vliegtuigje dat is ontworpen om op water te landen. Meestal is deze vlucht nog maar het eerste deel van de expeditie. Nadat we zijn afgezet moeten mijn klanten en ik vaak nog met een kayak of boot verder reizen via smalle waterwegen. Wanneer we eenmaal op de kust geland zijn wandelen we verder over rotsenstranden die worden gekenmerkt door afwisselend terrein met dichte bossen en steile bergen die overal bovenuit torenen. Ik heb vaak het idee dat het gebied waar de beer in leeft een afspiegeling is van het karakter van de beer zelf, intimiderend, extreem, inspirerend en wild.

Vanwege de zware omstandigheden die ik in berengebied tegenkom moet ik kieskeurig zijn wat mijn uitrusting betreft. Het is ontzettend belangrijk dat mijn uitrusting licht en duurzaam is. Wat betreft mijn camera neem ik de OM-1 mee, uitgerust met de M.Zuiko Digital 150-400mm f/4.5 TC 1.25X 200 IS Pro Lens. Deze krachtige combinatie stelt mij in staat om in oneindig veel verschillende omstandigheden te werken en beren te fotograferen vanaf welke afstand ze zich ook maar laten zien.

FUNCTIES BIJ WEINIG LICHT

Beren zijn dieren met een dikke vacht, dit betekent dat ze uitgeput raken van fel middaglicht of direct zonlicht op een warme dag. Beren zijn meestal actiever en makkelijker te fotograferen als het licht zachter is en de temperaturen koeler zijn. Ze geven de voorkeur aan de vroege ochtend of de late avond wanneer de zon laag in de lucht hangt, of extreme weersomstandigheden zoals zware regen, wind en bewolking. De functies bij weinig licht van de OM-1 laten mij mijn ISO zo hoog zetten als ik maar nodig heb om de foto te maken, ongeacht de omstandigheden.

DUURZAAM

De weerbestendige afdichting op de OM-1 en de 150-400mm f/4,5 Pro betekent dat ik me geen zorgen hoef te maken over fotograferen in de stromende regen of over de rand van mijn kayak of boot wanneer ik me op het water bevind. Aangezien beren bij slecht weer het actiefst zijn is het belangrijk om apparatuur te hebben dat tegen de omstandigheden kan. De vele uren die ik heb doorgebracht in de stromende regen, ijskoude wind en zilte oceaanspetters hebben totaal geen invloed gehad op de prestaties van mijn camera. Ik heb een theorie dat mijn camera meer aan kan dan mijn eigen lichaam.

KRACHTIGE ZOOM

De afstanden tussen mij en de beren kunnen flink verschillen, soms zijn ze maar een aantal meters van me verwijderd en op andere momenten zijn ze zo ver dat ze met het blote oog lastig te zien zijn. Dankzij het ongelooflijke zoombereik van de M.Zuiko Digital 150-400mm f/4.5 TC 1.25X 200 IS Pro Lens kan ik mijn brandpuntafstand naar behoefte aanpassen en zo hoef ik nooit meer de kans te missen om een mooie foto te maken

TOPKWALITEIT BEELDSTABILISATIE

Dankzij de beeldstabilisatie van de M.Zuiko Digital 150-400mm f/4.5 TC 1.25X 200 IS Pro Lens in combinatie met de ingebouwde stabilisatie van de OM-1 hoef ik nooit meer een statief mee te nemen als ik buiten aan het werk ben. Dit is ontzettend bevrijdend omdat de ruimte in de kleine watervliegtuigjes of vaartuigen vaak beperkt is en het vaak onmogelijk is om een statief mee te nemen. Hierdoor kan ik mijn camera stabiel houden terwijl ik foto’s maak vanaf mijn op de stroming deinende kayak of boot.

MINDER GEWICHT

Ik heb een camera nodig die in mijn rugzak past, waar ook nog al het veiligheidsmateriaal in moet (EHBO-kit, communicatieapparatuur, extra kleren en overlevingsmiddelen). De meeste telefotolenzen van andere merken zijn gigantisch en ik heb een aparte rugzak nodig om ze mee te nemen, maar mijn camera en lens passen makkelijk in mijn rugzak van 50 liter samen met mijn gehele uitrusting en dan hou ik zelfs nog ruimte over. De compacte, lichte en draagbare eigenschappen van de OM System camera’s zijn voor mij de belangrijkste karakteristieken.

Met al deze eigenschappen in gedachten laat ik je nu zien hoe een dag eruit ziet voor mij terwijl ik werk als gids en fotografe van bruine beren aan de kust van Alaska.

De zomer komt langzaam ten einde. Vanuit het vliegtuigraampje zie ik de bladeren van de bomen op de berg verkleuren. Het is een druilerige dag maar de zachte regenval en de lage wolken creëren een soort humeurige wildernis dat zich perfect leent voor een expeditie waarin we op zoek gaan naar beren. Langzaam maar zeker draait de piloot het vliegtuigje weg van de bergen en richting het noorden en daarna het westen langs de kust waar onder ons de bultrugwalvissen een kijkje komen nemen boven het wateroppervlak. Tegelijkertijd vangen wij een glimp op van hun metaalgrijze ruggen en staarten voordat zij weer het duister van de diepe zee in duiken. Spoedig zullen deze walvissen zich richten op het zuiden, op zoek naar warmere wateren. Op datzelfde moment zullen de beren zich klaarmaken om de bergen in te trekken voor een lange winterslaap, en dat zal het einde van mijn berenseizoen inluiden.

Langzaam begint de piloot te dalen. Het vliegtuigje landt zachtjes op het oppervlak van de glazige zee waar het een aantal meters van het rotsenstrand tot stilstand komt. De piloot en ik zwaaien onze deuren open en klimmen naar buiten, balancerend op de drijvende onderdelen van het watervliegtuigje. Samen gebruiken we de roeispaan van een oude kano om het vliegtuigje naar het strand the sturen.

Wanneer we eenmaal dicht genoeg bij het strand zijn help ik mijn vier klanten een voor een uit te stappen op het geïsoleerde strand. We zwaaien onze rugzakken over onze schouders en kijken toe hoe de piloot het vliegtuigje van het strand weg stuurt om vervolgens weer op te stijgen en de grijze lucht in te verdwijnen. Het zal vijf uur duren voordat hij weer terug is. Terwijl het geluid van het vliegtuigje langzaam oplost in de wolken zijn wij eindelijk alleen. Niemand anders dan de klanten, de beren en ik.

We lopen langzaam over het rotsenstrand richting een riviertje waar het stikt van de zalm. De zalmentrek is in volle gang en de kleurrijke vissen vormen een brug tussen de waterwereld van de vissen en de territoriale wereld van de visetende beren. Eenmaal aangekomen bij het riviertje nemen we stilletjes plaats onder een dagzomende rotslaag en wachten we op de komst van een beer.

Het duurt niet lang voordat een moederbeer en haar twee jonge welpen rustig aan komen lopen vanaf het strand, dezelfde route volgend die wij net zelf nog liepen. We blijven rustig zitten terwijl ze dichterbij komt. Ze snuft een paar keer en herkent snel de geur van mensen. Ze toont geen angst. Geen frustratie. Geen agressie of irritatie. De aanwezigheid van mensen is niet vreemd voor hen, deze afgelegen plek wordt alleen bezocht door beren en beergidsen met hun klanten. De beren weten ondertussen dat wij ze geen kwaad zullen doen, dat we niet dichterbij komen en ze niet zullen storen. Deze moeder heeft geleerd om mensen te vertrouwen. Ze weet dat ze ongestoord verder kan gaan.

Terwijl ze dichterbij komt pak ik mijn camera erbij. Zachtjes, met stille repeterende opnamen ingeschakeld, fotografeer ik haar terwijl ze dichterbij komt. Haar welpen lopen speels achter haar aan zonder enige aandacht te besteden aan mij en mijn klanten. Nu dat ze dichterbij zijn zoom ik uit en vul ik het gehele 150 mm beeld met hun gezichten. Straks zijn ze te dichtbij om een goede foto te maken. Ik leg de camera voorzichtig neer op de klamme ondergrond en adem diep in op het opwindende moment dat ze vlak langs ons lopen, de moederbeer kijkt vluchtig mijn kant op voordat ze verder loopt alsof ze wilt zeggen: “Ik loop rustig verder hoor, maak je maar geen zorgen”.

Zo snel als dat ze verschenen zijn ze ook weer verdwenen. Ze steken het riviertje over en verdwijnen het donkere sparrenbos in, daar zal de moeder voor de welpen zorgen onder het veilige bladerdak van de bomen. Een aantal uren lang blijven wij stil op dezelfde plek zitten. We bewegen ons amper. We wachten geduldig. De regen blijft zachtjes op ons neerdalen en spat stilletjes op mijn camera. Om de zoveel tijd komen andere beren ook langs het kreekje of het strand. Sommige stoppen om te vissen, anderen om te graven naar schelpdieren en andere beren lopen gewoon door, waarschijnlijk te druk met wat voor berenavontuur ze ook bezighoudt op de regenachtige namiddag. Ondertussen pak ik elke keer mijn camera erbij om deze momenten op beeld te krijgen en ben ik ongelooflijk dankbaar voor dit wilde leven dat ik mag leven en de geweldige kans die mij is gegeven om het allemaal vast te leggen.

Uitgelichte producten

• OM SYSTEM OM-1
• M.Zuiko Digital ED 150-400mm F4.5 TC1.25X IS PRO
• OM-D E-M1 Mark III