Vergeet alles wat je wist over de beperkingen van fotografie met lange lenzen

Door: OM SYSTEM Fotograaf Tibor Molnar

Of je nu nieuw bent in fotografie of een doorgewinterde professional, je hebt waarschijnlijk gehoord van de regel van het verdubbelen van de brandpuntsafstand voor stabiele beelden bij het vrij handmatig vasthouden van een camera om foto’s te maken. Met een korte brandpuntsafstand zoals een 50 mm is 1/100 niet te veel gevraagd. Zodra je de hogere brandpuntsafstanden zoals 600 mm bereikt, kun je zien waarom dat beperkingen zou beginnen te hebben. Vogelfotografie vertrouwt vaak op extreme reikwijdte in minder dan ideale omstandigheden.

Met de vooruitgang van IS (beeldstabilisatie) in camera’s en lenzen is die regel bedoeld om gebroken te worden. Ik had de kans om enkele verbluffende vogels in Ecuador te fotograferen met behulp van het OM SYSTEM OM-1 Mark II in combinatie met de M. Zuiko ED 150-600mm f/5-6.3 lens. Beide hebben ingebouwde IS, waarbij de OM-1 Mark II 8,5 EV stops compensatie heeft. Dat zijn 8,5 stops minder op de sluitertijd voor een onscherp beeld in vergelijking met zonder. Dus nu vraag je je waarschijnlijk af hoe we hiervan kunnen profiteren voor betere vogelfoto’s. Hier zijn enkele tips die ik buitengewoon nuttig vond en waar niet vaak over wordt gesproken.

Wees niet bang om een lage sluitertijd te gebruiken

Dit kan eng klinken. We hebben allemaal foto’s gemaakt waarvan je denkt dat je de perfecte opname hebt gemaakt, maar in plaats daarvan komt je foto super zacht of wazig uit. IS is niet perfect, maar weten dat je de sluitertijd kunt verlagen, helpt je te compenseren en lagere ISO’s te gebruiken. Het verlagen van de ISO helpt bij een scherper beeld, minder korrel en meer detail. Lagere sluitertijden helpen bij ISO, maar als je beweging wilt bevriezen, zoals bij vluchtopnamen, is dit niet de oplossing. Het gebruik van een lage sluitertijd is voor de momenten dat je meer licht nodig hebt.

Hoewel een mooie opname van een vogel in vlucht met de vleugels bevroren van punt tot punt een beeld is waar we allemaal naar streven, moet je in minder ideale situaties werken met wat je hebt. Vogelfotografie is altijd een geven en nemen, werken met de omgeving, die nooit kan worden veranderd.

Ken je acceptabele ISO

In Ecuador bevinden de meeste onderwerpen zich vaak in bossen of met veel schaduw. In deze situaties moet je vaak de ISO verhogen, maar hier helpen lagere sluitertijden. Beoordeel de situatie en kijk wat een acceptabele ISO is voor je foto’s. Wat je maximum ook is, begin daar. Verlaag nu de sluitertijd tot de hoeveelheid die je nodig hebt voor de juiste belichting. Het doel is om niet boven je maximale acceptabele ISO te komen. Als ik weet dat ik moet bijsnijden, zal mijn maximale ISO veel lager zijn dan bij een foto waarvan ik weet dat het bijsnijden minimaal zal zijn. Natuurlijk zijn dit allemaal voorkeuren en afhankelijk van de situatie.

Maak gebruik van de snelle frames per seconde

Nu je je maximale ISO kent en de sluitertijd hebt verlaagd voor de juiste belichting, kun je je foto’s maken. Wat als die sluitertijd echt laag is? Hier helpen de frames per seconde een beetje extra. Maak niet slechts één foto tegelijk. Langzame gecontroleerde bursts zijn je vriend.

De OM-1 Mark II heeft 10 fps (120 fps E. Shutter), wat genoeg is om mooie bursts te krijgen. Het gebruik van bursts helpt je vaak om meer kans te krijgen op een scherp beeld. Als je een burst van 2 seconden maakt van 20 beelden van een kolibrie bij een voederbak, heb je misschien maar een paar die scherp zijn bij bijvoorbeeld 1/200, maar de kans is groter dat je hem vangt als hij pauzeert dan met enkele opnamen.

Natuurlijk zullen de vleugels niet bevroren zijn, maar als het laat in de middag is en het licht bijna weg is, is het de enige manier om een foto te maken zonder echt hoge ISO. Onthoud dat het vervagingseffect op de vleugels beweging kan laten zien, dus werk altijd met wat de situatie je geeft.

Maak “veiligheidsopnamen”

Wat als een vogel zit? Je hebt tijd om de instellingen in te stellen en de ideale belichting te vinden. Kan het beter? Neem geen genoegen, als je de kans krijgt, gebruik deze dan. Ik had een klein raam door de bomen om een roodstuittoekan te fotograferen. Gelukkig zat hij, maar het was moeilijk om genoeg licht te krijgen. Met de volledige 600 mm van de M. Zuiko ED 150-600mm f/5-6.3 kon ik dichtbij genoeg komen, maar mijn ISO was hoog.

Ik maakte een burst, keek en zag dat ik enkele beelden had die ik leuk vond. Toen, omdat ik tijd had om aan te passen, verlaagde ik mijn ISO met een paar stops en vervolgens mijn sluitertijd om dit te compenseren. Toen maakte ik weer enkele opnamen totdat ik een opname had waar ik tevreden mee was. Spoel en herhaal. Een veiligheidsopname is eerst de opname maken en vervolgens proberen gunstigere instellingen of zelfs een betere positie te krijgen.

Misschien zijn de instellingen geweldig, maar wil je iets dichter bij je onderwerp komen. Hetzelfde principe, maak een opname die je leuk vindt en kom iets dichterbij, herhaal. Met de toekan kon ik onder mijn maximale ISO komen, wat vereiste dat ik fotografeerde op 1/320, alle 600 mm en uit de hand.

Dankzij de vooruitgang in technologie zoals IS en lichtgewicht, beperkt de OM-1 Mark II in combinatie met de M. Zuiko ED 150-600mm f/5-6.3 lens je niet langer tot statieven en hoge sluitertijden. Hopelijk helpen deze tips je om nieuwe mogelijkheden te openen wanneer je wordt geconfronteerd met uitdagende omstandigheden en je algehele kwaliteit van fotografie te verbeteren.

Uitgelichte producten:

OM‑1 Mark II

M.Zuiko Digital ED 150-600mm F5.0-6.3 IS