De functionaliteiten van de 90mm Macro benutten

Ik heb nog nooit zo'n macrolens als de M.Zuiko 90mm f/3.5 Macro IS PRO gebruikt. Deze superscherpe lens met 2x vergroting beschikt over een behoorlijke werkafstand, autofocus, beeldstabilisatie, weerbestendige afdichting ... noem maar op. Toen ik mijn oog op de specificaties van de 90mm-lens liet vallen, dacht ik bij mezelf: ‘Dit kan de manier waarop ik macrofotografeer volledig veranderen.’

Nadat ik de lens iets langer dan een maand had gebruikt, veranderde deze de manier waarop ik fotografeerde.

In dit artikel wil ik een paar van mijn ervaringen met de M.Zuiko 90mm Macro delen en geef ik een aantal tips over hoe je de functionaliteiten van de PRO-lens optimaal kunt benutten.

Drukken en gaan

De 90mm is een PRO-lens met een handmatige focuskoppeling en een schakelaar voor begrenzing van het focusbereik. Als je net zo dol bent op een hoge vergrotingsfactor als ik, zul je waarschijnlijk de S-macromodus gebruiken waarbij de handmatige koppeling naar achter is getrokken om precies te kunnen zien op welke vergroting (weergegeven aan het uiteinde van de lenscilinder) je fotografeert.

Als je de handmatige koppeling echter terugtrekt, worden de autofocusfuncties van de lens uitgeschakeld, waaronder focus stacking en -bracketing. Als je steeds handmatig blijft scherpstellen terwijl de koppeling is teruggetrokken, maar je ook wilt focus stacken/-bracketen, dan hoef je alleen de vergroting/focus bij te stellen en de koppeling naar voren te drukken, zodat je kunt beginnen met focus stacking of -bracketing.

Als een vergroting van 2x te dichtbij lijkt, is de focusbegrenzer de ideale oplossing, vooral als autofocus helemaal jouw ding is. De middelste optie van de schakelaar voor focusbegrenzing houdt de maximale vergroting op 1x en het focusbereik binnen 0,25 en 0,5 m. Ik vond dit zeer handig om grotere macro-onderwerpen van dichterbij te fotograferen. Ik kijk ernaar uit om deze functie te testen voor macrofotografie van rondvliegende bestuivers in de lente.

Tip: regent het buiten? Dankzij de weerbestendige afdichting van de lens, met een classificatie van IP53, is dit geen enkel probleem.

Tip 2: ga je graag aan de slag met focus stacking of -bracketing? Overweeg dan om de functieknop op de lens te programmeren om focus stacking of -bracketing in en uit te schakelen.

De werkafstand voor je laten werken

De werkafstand van de 90mm is ongelofelijk. Zelfs nadat ik deze langer dan een maand had gebruikt, viel het me nog steeds op dat ik te dicht bij de onderwerpen kwam omdat ik hieraan gewend ben geraakt bij hoge vergrotingsfactoren.

De werkafstand van de 90mm op 2x is net wat korter dan die van de 60mm op 1x. Iedereen die met de 60mm heeft gewerkt zonder een close-uplens of verlengstukken te hebben aangebracht, weet hoe essentieel die werkafstand is. Als je de vergroting van 2x van de 90mm wat verlaagt, wordt er steeds meer ruimte geboden om mee te werken.

De voordelen van een verhoogde werkafstand:

• Meer ruimte om schuchtere, levende onderwerpen te benaderen.
• Meer mogelijkheden om op oogniveau of in vlakkere hoeken te fotograferen.
• Meer ruimte om onderwerpen rechtstreeks van bovenaf te benaderen bij gebruik van een flitsverspreider.
• Meer ruimte voor verschillende verlichtingsopties, waaronder continue verlichting.

Het verkleinen van de vergroting verhoogt de werkafstand nog meer en biedt mogelijkheden om vanuit nieuwe posities en hoeken te fotograferen. Ik heb gemerkt dat ik met de 90mm veel foto's op oogniveau kon maken die onmogelijk zouden zijn geweest met de 60mm.

Tip: je kunt een beetje een leercurve verwachten wanneer je met de nieuwe werkafstand oefent, vooral als je gewend bent aan de 60mm. Als je je onderwerp niet kunt vinden, probeer dan wat naar achteren te gaan, want je staat dan waarschijnlijk te dichtbij.

De vergrotingsfactor telt

Een vergrotingsfactor van 2x is zeer dichtbij. Dit heeft zijn voordelen, bijvoorbeeld dat je details kunt vastleggen die je niet met het blote oog kunt zien. Er zijn echter wat dingen die je moet overwegen wanneer je met een hoge vergrotingsfactor fotografeert.

Ten eerste: hoe dichterbij je komt, hoe oppervlakkiger de diepte wordt. Als je ervan houdt hoe dat eruitziet, dan is dat fantastisch. Als je meer in beeld wilt krijgen, overweeg dan te fotograferen op een hogere f-stop, met focus stacking/-bracketing of verklein de vergroting. Als je op een hogere f-stop wilt fotograferen, maar niet genoeg licht hebt, overweeg dan de flits of continue verlichting te activeren.

Ten tweede: als je focus stacking of -bracketing gebruikt, betekent een sterkere vergroting ook hogere beeldeisen om dezelfde afstand te dekken. Met een volledig statisch onderwerp is dat nog niet zo'n probleem, maar als je een snelle stacking/bracketing van een onderwerp in het veld probeert uit te voeren, wordt dit makkelijker als je een mindere vergroting gebruikt.

Houd tot slot rekening met de lichtverspreiding. De natuurkunde speelt een grote rol, zelfs met de superscherpe 90mm. Voor een optimale scherpte moet je overwegen om je f-stop te verlagen wanneer je de vergroting versterkt. Als je geniet van de scherpte van f/11 bij het fotograferen op 1x dan zul je merken dat deze niet zo scherp is wanneer je op 2x fotografeert.

Tip: de verhoogde focuslengte en vergroting van de 90mm rendeert beelden op een andere manier dan de M.Zuiko 60mm. Je kunt erop rekenen dat je onderwerpen op een nieuwe manier moet fotograferen en je zult even de tijd moeten nemen om een beetje met de instellingen te spelen.

Tip 2: met MC-14- of MC-20-teleconverters kun je de vergroting van de 90mm tot maximaal 4x verhogen!

Haarscherp

De 90mm is zeer scherp, vooral als je graag met flits fotografeert rond f/8. Ik vond hem zelfs superscherp op f/13 bij bepaalde vergrotingsfactoren. Dit zorgde ervoor dat ik een beetje met de verhoogde f-stop kon spelen om meer diepte vast te leggen in elk beeld.

Hoe hoger de f-stop, hoe minder beelden er nodig waren in een focusstapel of -bracket. Met deze lens kon ik mijn gemiddelde aantal bracketbeelden gemakkelijk terugbrengen van ongeveer 50 naar zo'n 25.

Tip: bij focus stacking en -bracketing kunnen hogere f-stops je de hoeveelheid beeldschaduw helpen verminderen wanneer focale vlakken elkaar kruisen tijdens het stapelen (zowel in de camera als tijdens de nabewerking). Als je altijd op f/5.6 stackt of bracket, probeer het dan ook eens op f/8 en hoger!

Nauwkeurig en stabiel

Ik was onder de indruk van de bijzonder snelle en nauwkeurige autofocus van de 90mm. Zelfs bij een hogere vergrotingsfactor kon de autofocus het oog van een bewegende springstaart, die maar een paar millimeter groot was, gedetailleerd vastleggen. De beeldstabilisatie verbetert het focusproces en ik kon dingen volgen die ik nauwelijks met mijn eigen ogen kon zien. Je zou verwachten dat autofocus niet gecombineerd kan worden met macro, maar dat is niet het geval.

Tip: zelfs bij handmatige focus wordt de beeldstabilisatie geactiveerd bij het half indrukken van de sluiterknop.

Tip 2: vergeet de schakelaar voor focusbegrenzing niet! Ik zette deze gewoonlijk op S-Macro om de autofocus binnen een vergrotingsfactor van 1x en 2x te houden.

Omgaan met verlichting

Als je vaak de flits gebruikt, is flitsdiffusie cruciaal. De 90mm is niet zo compact als de M.Zuiko 60mm en hoewel een diffusor voor de 60mm met wat aanpassingen op de 90mm kan worden gebruikt, is deze niet groot genoeg om het licht voldoende te verspreiden.

Als je graag zelf je eigen diffusor maakt, moet je het diffusorpaneel wat meer laten uitsteken, zodat deze op een lijn met de langere lens ligt. Bovendien is het van belang dat het oppervlak van het diffursorpaneel de verhoogde werkafstand aanvult.

Ik ben al vroeg in mijn macrocarrière gestopt met het maken van mijn eigen diffursors. Ik gebruik momenteel een Cygnustech-diffusor (@Cygnustech op Instagram) die speciaal is ontworpen voor de 90mm.

Tip: een grotere diffusor geeft je de mogelijkheid om grotere, krachtigere flitsers te gebruiken, wat niet echt een wezenlijke optie was toen je probeerde een flits/diffusor te gebruiken met de compacte M.Zuiko 60mm.

Tip 2: de 90mm ziet er groot uit wanneer je hem met de 60mm vergelijkt, maar in werkelijkheid valt het verschil erg mee. Hij weegt nog geen pond en nadat ik hem begon te gebruiken, heb ik nooit meer over het formaat nagedacht.

Conclusie

De M.Zuiko 90mm f/3.5 Macro IS PRO is mijn nieuwe dagelijkse keuze voor macrofotografie. De geweldige lens blijft mijn verwachtingen overtreffen.

Het enige echte nadeel is zijn prijs. Maar het is een PRO-lens die professionele prestaties levert. Als je het beste uit je macrofotografie wilt halen, is deze lens de juiste keuze.

Benjamin Salb is een OM System Ambassador en een internationaal bekroonde macrofotograaf gevestigd in Gaithersburg, Maryland in de Verenigde Staten. Ben specialiseert zich in close-upportretten van levende ongewervelden en houdt ervan om de omgevings- en technische grenzen van handheld focusbracketing in het veld te testen. Jaren geleden had hij 150 van de 151 oorspronkelijke Pokémon verzameld voordat zijn opgeslagen spel door een vriend werd verwijderd en sindsdien is hij weer opnieuw begonnen.

IG: @bens_small_world

Website: www.benssmallworld.com

Uitgelichte producten

• OM SYSTEM OM-1
• M.Zuiko ED 90mm F3.5 Macro IS PRO