Authentication - Register

Complete the form below to create your account

This will be your public name in the community
We need this to keep you informed about your account

Mandatory data.

Why you'll love MyOMSYSTEM

All members get access to exclusive benefits:

  • Member community
  • Register products
  • Extended warranty
  • Monthly newsletter

Teleconverters – Het verhaal gaat verder

Hoe vaak wilde jij niet dichter bij het onderwerp zijn dat je fotografeerde, zeker als wildfotografie je specialisme is? Om maar dicht bij mezelf te blijven: het overgrote deel van alle keren had ik het idee niet dichtbij genoeg te zijn, zeker niet als het om m'n gevederde vrienden ging. Was er maar een kleine optische adapter die nauwelijks afbreuk deed aan de optische kwaliteit, die klein genoeg zou zijn om in je zak te passen, niet meer zou wegen dan een kleine sleutelbos en ook niet de wereld zou kosten. Die bestaat! Zo'n adapter heet een teleconverter of extender, en je bevestigt deze aan de achterkant van je objectief. OM SYSTEM biedt twee soorten: de MC-14 1.4x TC en de MC-20 2x TC.

Je kunt ze niet op elk objectief gebruiken, maar wel op de objectieven waarmee je het grootste effect behaalt:

  • M.Zuiko 300mm F4 PRO
  • M.Zuiko 40-150mm F2.8 PRO
  • M.Zuiko 100-400mm F5-6.3
  • M.Zuiko 150-400mm F4.5 PRO

en verbazingwekkeng genoeg: ook op de nieuwe M.Zuiko 90mm F3.5 Macro PRO.

De getallen zeggen het al: met een teleconverter wordt de brandpuntsafstand van een objectief met factor 1,4 of 2 verlengd. Om je een voorbeeld te geven: met inachtneming van de cropfactor van 2 van Micro Four Thirds-systeemlenzen wordt een 300mm F4 PRO, in termen van full frame, een 840mm- of zelfs een verbluffend 1200mm-objectief.

OM-D E-M1 Mark III • M.Zuiko Digital ED 300mm F4.0 IS PRO • 1/6400 s • F4.0 • ISO 400

Duif

OM-D E-M1 Mark III • M.Zuiko Digital ED 300mm F4.0 IS PRO • 1/800 s • F13 • ISO 400 • MC-20

Met een extender kun je de details kiezen en foto’s maken die normaal gesproken onmogelijk zijn.

In fotografietijden van weleer, werd de teleconverter met argusogen bekeken. Deze werd beschimpt, simpelweg omdat hij niet meer deed dan simpelweg vergroten. In die tijd ontmoetten de lafhartige lenzen elkaar in een schimmige ruimte en smeedden ze een plan om de aandacht niet langer op hun te vestigen door de roddel te verspreiden dat de fouten in beelden veroorzaakt werden door die arme teleconverter. Het kon onmogelijk komen doordat zijzelf ondermaats presteerden, zij wasten hun handen in onschuld! Nu weten we natuurlijk beter, uiteindelijk is een extender zo goed als het objectief waaraan je hem bevestigt. Door de komst van beter glas, betere productietechnieken en de razendsnelle technologische verbeteringen kunnen fabels over lenzen en teleconverters de ijskast in. M.Zuiko-objectieven zijn bijzonder geschikt voor gebruik met een teleconverter omdat het Micro Four Thirds-objectieven zijn: ze maken niet alleen gebruik van de perfecte optische kwaliteiten, maar zijn ook haarscherp bij het grootste diafragma. Je hebt dus minder reden om het aantal stops te verlagen en lichtverlies te incasseren.

OM-D E-M1 Mark II • M.Zuiko Digital ED 300mm F4.0 IS PRO • 1/1000 s • F6.3 • ISO 800

Gallinulakuiken

OM-D E-M1 Mark II • M.Zuiko Digital ED 300mm F4.0 IS PRO • 1/800 s • F6.3 • ISO 800 • MC-14

Dezelfde configuratie, maar dankzij de MC-14 kon ik dit keer scherpstellen op de kop en wat onrust op de achtergrond buiten beeld laten

Teleconverters hebben een aantal voordelen:

  1. Je kunt er het bereik van je bestaande objectief veel goedkoper mee vergroten, vooral als je 'm maar af en toe nodig hebt.
  2. Ze zijn lichter en je kunt ze gemakkelijker meenemen dan een objectief met hetzelfde bereik, vooral als je niet te veel wilt of kunt meenemen.
  3. Je veelzijdigheid groeit dankzij een veelvoud aan compositiemogelijkheden. Je kunt ook meer details vastleggen en een compositie mogelijk verbeteren door het onderwerp uit te vergroten, zodat er minder afleiding op de achtergrond zichtbaar is.
  4. Vaak is het niet mogelijk om dichter bij een onderwerp te komen. Dat kan simpelweg komen doordat er obstakels zijn, doordat de afstand te groot is of doordat je je dekking weggeeft als je beweegt. Stel je voor dat je op safari bent en in plaats van de veiligheid van je voertuig te verlaten, op een grote mannetjesleeuw afstapt en hem te vragen om even te lachen, kun je een extender gebruiken. Misschien redt deze wel je leven.
  5. Misschien denk je nu: beter wordt het niet. Maar wacht even, met een teleconverter vergroot je ook de vergroting van je objectief, waardoor je nog intiemere close-ups kunt maken. De minimale scherpstelafstand verandert immers niet.
  6. En ten slotte, zoals Spinal Tap ooit zei: er komt heel wat lengte bij. Met een extender behaal je namelijk brandpuntsafstanden die simpelweg niet op een andere manier beschikbaar zijn. Zelfs met de 150-400mm f/4.5 met ingebouwde extender kan de afstand nog steeds een uitdaging zijn. Een extender kan dan je foto maken of breken.
  7. Eén belangrijk punt dat in blogs over teleconverters vaak niet wordt benoemd, is dat het belangrijk is om te onthouden dat je met een extender een onderwerp niet alleen dichterbij kunt fotograferen, maar ook van dichterbij kunt zíén. En als je wild fotografeert kan zicht op de nuances een foto maken of breken.

OM-D E-M1 Mark III • M.Zuiko Digital ED 300mm F4.0 IS PRO • 1/2000 s • F8.0 • ISO 800 • MC-20

Happy Squizz door de MC-20 in combinatie met de 300mm f/4 Pro op een E-M1 Mk3 te gebruiken, bleef ik weg uit de ‘cirkel van angst’ van de eekhoorn, waardoor die veel meer ontspannen was. Ik had op mijn beurt veel meer tijd om 'm vast te leggen.

Nu hoor ik je zeggen: er móét ergens een addertje onder het gras zitten bij zo'n geweldig extra bereik. En ja, er zijn wel wat nadelen:

  1. Afhankelijk van het model zal een verlies van een of twee belichtingsstops met een extender je maximale diafragma vergroten. Om een voorbeeld te geven: een 300mm f/4 Pro wordt een f/5.6 of f/8.
  2. Automatisch scherpstellen gaat trager: elk extra stukje glas op een objectief beïnvloedt de scherpstellingsmogelijkheden. Dat verlies kan niet worden gecompenseerd zoals dat bij belichting het geval is. Doordat het diafragma afneemt, zal er minder licht op de sensor vallen en heeft je autofocus het moeilijker met scherpstellen.
  3. De optische kwaliteit neemt af: dat merk je vooral wanneer je de MC-20 gebruikt omdat die simpelweg meer vergroot, er een extra stop bijkomt en het automatisch scherpstellen nog verder wordt vertraagd (wat vaak de reden kan zijn waarom foto’s niet scherp zijn: dat ligt niet aan de extender). Dit geldt met name wanneer deze gebruikt wordt op langere objectieven en dan in het bijzonder met de 100-400 f/5-6.3.

OM-1 • M.Zuiko Digital ED 300mm F4.0 IS PRO • 1/1000 s • F8.0 • ISO 800 • MC-20

Door de heg naar voren (heggenmus)

OM-1 • M.Zuiko Digital ED 300mm F4.0 IS PRO • 1/1000 s • F8.0 • ISO 800

Deze foto is 100% gecropt. Het laat zien dat een extender met factor 2 in veel gevallen gewoon prima is.

De voordelen wegen absoluut op tegen de nadelen en de ‘bijwerkingen’ moeten je er niet van weerhouden om ze te gebruiken. Houd rekening met de tekortkomingen en pas je gebruik daarop aan. In de praktijk kun je de moeilijkheden gemakkelijk omzeilen. Het vergt alleen wat denkwerk en een beetje vooruitzien. En wanneer je denkt dat het gebruik ervan je foto niet ten goede komt, gebruik je hem natuurlijk niet.

  1. Je hebt eerst en vooral de keuze voor wanneer je ze gebruikt. Probeer je je foto voor te stellen en hak dan de knoop door. Moet of kun je direct een extender inzetten of kun je die tevoorschijn halen nadat je een paar opnamen hebt gemaakt?
  2. De wijziging in de belichting is gemakkelijk op te lossen. Je hoeft alleen maar de ISO-waarde te verdubbelen om tot dezelfde belichting te komen. Dat wilden de meeste mensen in het neolithicum niet, maar vandaag de dag gebruiken we allemaal ISO-waarden van meer dan 800 zonder ook maar één keer te knipperen. Denk eraan, je hoeft niet bang te zijn om je ISO te verhogen, omdat misschien die haarscherpe foto met dat beetje ruis er eentje is om te houden en die ruisvrije maar bewogen foto niet.
  3. Eén belichtingsstop kan een verschil maken, maar eigenlijk is dat maar zelden het geval. Als je sluitertijd niet hoog genoeg is, zal een extra belichtingsstop waarschijnlijk niet helpen. Als je sluitertijd laag is, moet je kijken waar wél winst te behalen valt. Zoek naar relatief statische onderwerpen en probeer iets te doen met het omgevingslicht, tegenlicht of langzaam meetrekken. Daarmee kun je bijvoorbeeld echt de illusie oproepen dat het wild in beweging is.
  4. Ik zei het al, je ondervindt gevolgen met je autofocus. Vooral tijdens het gouden uur, wanneer het licht heerlijk zacht en niet in overvloed is. Er bestaat zoiets als het perfecte moment om een teleconverter te gebruiken, en ook je keuze daarin is bepalend. Het helpt je om na te denken over een onderwerp dat beweegt op verschillende snelheden, van traag tot vliegensvlug, en vervolgens de beste manier te zoeken om dat onderwerp vast te leggen. Ik gebruik een MC-20 graag voor statische of langzame onderwerpen, mits de omstandigheden goed zijn. Naarmate het tempo omhoog gaat gebruik ik alleen nog een MC-14. En als de onderwerpen het helemaal niet toelaten, gebruik ik helemaal geen extender. Je kunt de MC-20 het beste niet gebruiken met de 100-400 f/5-6.3, tenzij dat echt noodzakelijk is. Je begint namelijk met een diafragma van f/10-13. Bij dit objectief begint zelfs de MC-14 met een diafragma van f/7.1-9 waardoor je heel sterk afhankelijk bent van het beschikbare licht.
  5. De scherpte neemt af, al sta je er misschien versteld van hoe moeilijk je echt het verschil kunt zien tussen de foto’s die met en zonder zijn gemaakt, tenzij je ze gebruikt in extreme omstandigheden. De kwaliteitsvermindering is minder goed te zien wanneer je de MC-14 gebruikt. Bij goede lichtomstandigheden is het bijna onmogelijk om het verschil te zien. De MC-20 werkt extreem goed op de 40-150mm f/2.8.
  6. Ook het contrast neemt af, maar dat kan in de meeste gevallen worden gerectificeerd tijdens de nabewerking.

OM-1 • M.Zuiko Digital ED 300mm F4.0 IS PRO • 1/600 s • F4.5 • ISO 1600

OM-1 • M.Zuiko Digital ED 300mm F4.0 IS PRO • 1/500 s • F8.0 • ISO 1600

Met een extender kun je composities maken van scenario’s die niet mogelijk zijn met een bestaande configuratie.

1e kleine afbeelding in de natuur met OM-1 met 300mm f/4 Pro - 1/1600S F/4.5 ISO1600 - Bij de standaardconfiguratie kwamen er ook andere voorwerpen in beeld en ging de pimpelmees verloren in de chaos.

2e kleine afbeelding met OM-1 met 300mm f/4 Pro + MC-20 - 1/500S F/8 ISO1600 - Met de MC-20 kon ik de pimpelmees uitlichten in het beeld. En met een kleine aanpassing kon ik 'm binnen het bokeh plaatsen.

Vergroten of bijsnijden?

Toegegeven, ik heb geen forensische onderzoeken gedaan en eerlijk gezegd ben ik gewoon te druk met genieten, maar op basis van een paar snelle tests in het verleden en van wat ik op internet ben tegengekomen winnen extenders het, afhankelijk van de onderwerpen, in de praktijk bijna altijd. Het in real time maken van een compositie is één van de dingen die fotograferen leuk maakt en het is nogal riskant om een foto te maken in de hoop dat je later nog dingen kunt herstellen. Misschien heb je tijdens het bewerken namelijk niet genoeg pixels tot je beschikking om de compositie die je dolgraag wilt ook écht te maken. Als je cropt, neemt de bestandsgrootte af. In sommige gevallen sluit je jezelf op voorhand uit van wedstrijden als je teveel bijsnijdt of verklein je je kansen om de beelden als stockfoto’s te verkopen.

OM-1 • M.Zuiko Digital ED 150-400mm F4.5 TC1.25X IS PRO • 1/200 s • F10 • ISO 1000 • MC-14

Yellow Pearl - Met een extender kun je composities maken die je onderwerpen beter in beeld brengen –een geweldige noodoplossing voor macrofotografie

Goed, tot zover de feiten en cijfers. Laten we aan de slag gaan.

Bevestigen

Ze zijn gemaakt om simpelweg erop te klikken. In tegenstelling tot wanneer je een objectief op een camera bevestigt, zijn de rode markeringen op de zijkant van het objectief ongeveer een centimeter van elkaar verwijderd, druk deze voorzichtig in en draai. Zorg ervoor dat je de klik hoort. Ga daarna verder zoals altijd: zorg dat de rode markeringen zijn uitgelijnd en bevestig het geheel op je camera. Ik vind het gemakkelijker om 'm eerst op het objectief te bevestigen, maar anderen bevestigen hem graag op de camera. Kies wat jij prettig vindt werken. Opmerking Mocht de camera niet scherpstellen, dan moet je gewoon even controleren of hij niet op ‘handmatige scherpstelling’ staat. Soms moet je de extender namelijk nog net iets verder draaien. Zorg dat je het klikje hoort.

Hoe en wanneer gebruik je hem?

Ik begin door wat simpele beslissingen te nemen: extender bevestigen of niet? Wat voor soort compositie wil ik? Stel ik scherp op een voorwerp of kies ik voor een groter plaatje? Wat zijn de beste kansen om een onderwerp in de bewuste omstandigheden op de gevoelige plaat te leggen? Als het om vogels in vlucht of om snel bewegende zoogdieren gaat, laat ik ze waarschijnlijk eerst links liggen, want ik kan dan sneller automatisch scherpstellen. Bij wildfotografie draait immers alles om percentages. Als ik de eerste foto’s heb gemaakt en nog tijd heb, bevestig ik een extender en maak ik nog een hele reeks. Dat gezegd hebbende: als mijn onderwerp ver weg is, gebruik ik vaak een extender –hoe ingewikkeld ook. Het heeft immers geen zin om een foto te maken als je niet weet wat je in beeld brengt. Dit geldt in het bijzonder wanneer je werkt met kleine onderwerpen: vogelaars weten dat je ongelooflijk dichtbij moet komen om zo'n kleine verenbal groot in je frame te krijgen. In dat geval gebruik ik direct de extender.

OM-1 • M.Zuiko Digital ED 40-150mm F2.8 PRO • 1/2500 s • F4.5 • ISO 800

Geen geruis

OM-1 • M.Zuiko Digital ED 40-150mm F2.8 PRO • 1/3000 s • F6.3 • ISO 800 • MC-20

Meer geruis - Door de MC-20 op de 40-150mm te bevestigen, kon ik een donkerder gebied en wat rommel aan de zijkanten verwijderen en de spreeuwen duidelijker in beeld brengen.

Een paar voorbeelden

Zelfs als gelukkige eigenaar van de 150-400mm gebruik ik van tijd tot tijd de 40-150mm f/2.8 en MC-20. Die vormen namelijk een heel veelzijdige, lichte en, heel belangrijk, mobiele combinatie die ideaal is voor bijvoorbeeld herten, maar ook voor grotere vogels zoals meeuwen, zwanen en ganzen. In full frame-termen: deze combinatie vormt een heel respectabele 160mm-600mm f/5.6 en is een geweldige allround-oplossing, vooral als je alleen zo nu en dan wat extra bereik nodig hebt. Ik vind de optische kwaliteit echt heel goed, en de automatische scherpstelling werkt prima zolang ik geen kat in een kolenmijn fotografeer, maar waarom zou ik ook? Nog een voorbeeld: als ik in mijn schuilhut zit, een schimmelige, oude kapotte schuur, en de gevederde vrienden zijn klein en ik niet dichterbij kan komen zonder ze te storen (of simpelweg omdat er een schimmelige oude schuur in de weg staat) dan bevestig ik ook een teleconverter.

Ik vind compositie erg belangrijk. Een extender kan dan ook een van je allerbeste nieuwe vrienden zijn, want daarmee kun je op z'n minst je compositiemogelijkheden verdubbelen. Gebruik je een telelens, dan krijg je zelfs nog meer veelzijdigheid tot je beschikking. Afhankelijk van de afstand, om maar wat te noemen, kunnen we met de 300mm f/4 in zijn oorspronkelijke vorm een vollediger beeld vastleggen: misschien een opname van het lijf en mogelijk zelfs de essentie van de omgeving. Voegen we er een 1.4x-extender aan toe, dan kunnen we voor portretten en kenmerken gaan. En bevestigen we de 'U can't touch this' MC Hammer, o nee, MC-20, dan kunnen we nóg dieper gaan en kiezen voor close-ups van de kop, details en texturen.

OM-D E-M1 Mark II • M.Zuiko Digital ED 300mm F4.0 IS PRO • MC-14

Als een zwaan – Autofocus werkt uiteraard bij extenders; je moet allen soms iets harder werken

De positieve kanten wegen vele malen zwaarder dan de negatieve kanten. Als het even kan, stop je een teleconverter –of zelfs beide– in je tas, net als ik deed. Ik vind ze van onschatbare waarde, want zonder die extenders had ik vaak geen foto’s kunnen maken die écht de moeite waard waren. Ik ben er stellig van overtuigd dat we alle tools die tot onze beschikking staan kunnen gebruiken om onze opties te vermenigvuldigen. En dat bepaalt of je geniet of niet.

Veel fotografeerplezier!

Rob

OM-D E-M1X • M.Zuiko Digital ED 40-150mm F2.8 PRO • 1/500 s • F5.6 • ISO 800 • MC-20

Starey - De MC-20 in combinatie met de 40-150mm f/2.8 levert veel lichtgewicht veelzijdigheid op, en dat is ideaal voor zoogdieren en grotere vogels.

Uitgelichte producten

About the author

RobCottle

Rob is a Mother Nature and feathered friend lover and photographer, light fiend, rain hater, tea admirer and veganist from South Wales. He likes nothing better than laying silently in something he shouldn’t, whilst waiting patiently for the shot that doesn’t happen!

Having the good fortune of his mother instilling a love of nature from an early age meant a lifelong love of wildlife and its welfare. Self-taught and always adding a healthy dose of passion as with his other love music, can add a slightly different way of looking at things.

Nature is the reason he picks up the camera but the camera makes him go out to see it more often. His adoration for wildlife is far more important than pressing the shutter button and its wellbeing always comes first. Animals are not on this planet for our pleasure to do with it what we will but to live alongside and respect. Wildlife photography is not an at 'all costs' pursuit, if you think it's wrong it probably is, we are just mucking around with a camera!

He is a huge advocate of local species and capturing them in a new light, conveying that all wildlife is interesting and not just the iconic or the cuddly. People become more engaged if they feel that nature and photographing wildlife is obtainable and accessible without spending huge amounts of time and money travelling.

Most good nature photography requires patience, concentration and thought rather than technical knowhow or equipment however OM SYSTEMS has put the fun back into his photography (or ‘funography’) with their robust, lightweight and innovative cameras.

Rob has appeared in various photography magazines, books, exhibitions and is a contributor to the Remembering Wildlife series of books which raises much needed funds for conservation. He also sells prints, talks a bit, scribbles a bit and runs workshops.

Get in touch whichever way you want, email, contact form on website, direct message, carrier pigeon....

rob@robcottleimages.co.uk

Gear

Olympus OMD OM-1 mk2 and a seldom used EM-1 mk1


Olympus 150-400 f/4.5 pro, 1.4x and 2x converter, 9-18mm, 12-100mm f/4 pro,
40-150mm f2.8 pro, 60mm macro and a Samyang 7.5mm fisheye.

Olympus 8 x 42 PRO Binoculars and Olympus LS-P5 audio recorder

Related Tags

  •  

Comments

Photography Journal_nl

More from ‘Wildlife’

View All Stories
© OM Digital Solutions